Banken willen zichzelf reguleren

Banken zijn als de dood dat de staat nog meer te vertellen krijgt.

De aanbevelingen van de commissie-Maas, die keek naar hoe het bankwezen er in de toekomst uit moet zien, worden omgezet in de ‘Maascode’, een code met dezelfde wettelijke status als de Code Tabaksblat. De banksector gaat zichzelf reguleren.

Een speciaal op te richten commissie gaat bekijken of de banken zich er ook echt aan houden.

Zelfregulering
Dat heeft de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) donderdag bekendgemaakt. Volgens de NVB komt de code tot stand in nauwe samenwerking met het ministerie van Financiën. Met het ministerie wordt ook overlegd hoe de wettelijke verankering tot stand zal komen.

Maar, zo benadrukte NVB-voorzitter Boele Staal krachtig tijdens een persconferentie: “Het gaat hier om zelfregulering, niet om wetgeving.”

De NVB vergelijkt de Code met de Code Tabaksblat, die enkele jaren geleden werd ingesteld en die gaat over verhouding tussen bedrijf en aandeelhouders. Toch is ook die code zelfregulerend. Wel wil de NVB overleggen met het Ministerie van Financiën over hoe onderdelen uit de Maascode wettelijk verankerd kunnen worden.

Uitleg in jaarverslag
Een verankering in de wet betekent dat banken in hun jaarverslag moeten uitleggen in hoeverre ze zich houden aan de code. Eind vorig jaar kondigden de banken aan lessen te trekken wegens de grote problemen bij banken en de daaropvolgende krediet- en financiële crisis.

Cees Maas, oud-bankier van ING, presenteerde in april een rapport met adviezen. Hij zei onder meer dat banken ‘stabiele aandeelhouders’ moeten trekken, dat ze tijdig moeten aangeven hoeveel risico ze willen nemen en hij gaf een leidraad voor beloningen.

De code moet in het najaar klaar zijn. Het is nog niet duidelijk of de algemene adviezen van Maas in specifiekere vorm in de code komen te staan.

Naleving
Hoewel de code in de wet wordt vastgelegd, is het de vraag of banken die zullen naleven. Volgens Staal geldt het principe ‘pas toe, of leg uit waarom je dat niet doet’. Hij stelde dat in sommige gevallen banken niet aan de regels kunnen voldoen, bijvoorbeeld omdat ze internationaal zijn.

Daarom kan het zijn dat ze voor wat betreft beloningen voor bankiers moeten afwijken van de norm. “Als je in Nederland een financiële sector wilt houden, dan moet je accepteren dat internationale banken ook de internationale context hanteren. Ze kunnen zich niet uit de markt prijzen”, zei de voorzitter.

Uitleggen
De bepaling dat banken kunnen afwijken van de norm als ze het maar uitleggen, zal niet leiden tot veel overtredingen, denkt hij. “Aandeelhouders en media zullen banken goed controleren. De code zal een preventieve werking hebben.” Hij wees erop dat de bankencode ongeveer dezelfde werking zal hebben als de code-Tabaksblat. Deze bevat bepalingen over goed ondernemersbestuur in het algemeen.

Examen
Ook is er nog geen overeenstemming over hoe het bankiersexamen eruit gaat zien. Minister Wouter Bos van Financiën wil dat bankiers een soort examen gaan afleggen om te kijken of ze deskundig genoeg zijn.

“We spreken liever over een toets”, aldus Staal, die examen een beetje schools vindt klinken. “Of een jaarlijkse opfriscursus, omdat de kapitaalmarkten wel erg snel kunnen veranderen”, zei Wim Mijs, directeur van NVB. Ook commissarissen die niet bekend zijn met de bankensector zouden zo’n cursus moeten krijgen, vindt hij.

KAJ.LEERS@Z24.NL/ANP