Wordt nieuwe bankencrisis de ‘final blow’?

De deplorabele staat waarin Oostenrijk momenteel verkeert is nog niet tot de wereldpers doorgedrongen. Dat is een kwestie van tijd. Net als IJsland  en Nederland- is Oostenrijk een klein land met een grote bankensector en tot voor kort megalomane opvattingen over de financierbaarheid van de Baltische Staten en Oost-Europa. Door de centrale bank van Wenen en de aangesloten (hypotheek)banken zijn ongelooflijke bedragen naar de nieuwe toetreders weggelekt, met als enige doel om de economie van traditioneel zwakke staten kunstmatig op te peppen en daar zelf een aardig graantje van mee te pikken. Die luchtbel loopt nu leeg. Echter, vanwege de financiële verwevenheid van Oostenrijk met Duitsland dreigen nu ook onze oosterburen in hun val te worden meegesleept.

Net sluit zich
Nu ook nog eens duidelijk is geworden dat Griekenland op geen enkele manier in staat zal blijken te zijn om het begrotingstekort en de staatschuld overtuigend terug te brengen, begint het net zich voor Europa te sluiten. Dat is dramatische taal en die moet waarschijnlijk worden genuanceerd. Maar ik ben er niet van overtuigd. Sterker nog, ik denk dat er veel kandidaat-landen zijn die voor afwaardering in aanmerking komen –zoals Italië, België en Frankrijk, om er maar een paar te noemen.

Faillissement
De kwestie draait om de hoogte van begrotingstekorten en van de staatsschuld. Opmerkelijk is dat Moody’s wél Griekenland afwaardeert, maar niet Engeland en Amerika. Terwijl beide landen toch een hoger begrotingstekort en een hogere staatsschuld hebben dan Griekenland. Beide landen kennen alleen niet de Zalmnorm. Daarom is de vraag gerechtvaardigd wanneer nu sprake is van een faillissement.

Doorverkopen van schulden
Wanneer moet een land –of zelfs een continent- als financieel opgegeven worden beschouwd? Officieel is daar maar één criterium voor. Een land is failliet als het niet aan haar betalingsverplichtingen kan voldoen. Maar omdat we gewend zijn geraakt aan het doorverkopen van onze schulden, weet inmiddels niemand meer waar het spelletje eindigt.

Geen maatstaf
In Amerika wordt momenteel overwogen om een schuldplafond in te stellen, maar dat zou in Europa onmiddellijk tot het faillissement van de aangesloten landen leiden. Ook Nederland. Feit is dat we niet langer over een maatstaf beschikken om de financiële gezondheid van een land te kunnen beoordelen. Althans niet eentje waar iedereen vertrouwen in kan hebben.

Moreel verwerpelijk
Dat maakt onrustig, temeer omdat zo’n maatstaf ook ontbreekt voor banken en verzekeraars. Door de verregaande versoepeling van de boekhoudregels mogen die verliezen ver voor zich uit schuiven en wordt hen ook toegestaan om massieve schulden optisch te laten verdwijnen via allerlei legale, maar moreel verwerpelijke ‘off-balance’ en gelijksoortige constructies.

Kaartenhuis
Ondanks dat, staat de financiële sector overal ter wereld op haar grondvesten te schudden en gaat het telkens weer mis. Het lijkt erop dat er geen manier is om het kaartenhuis te stutten en daarom is de verwachting gerechtvaardigd dat er een nieuwe bankencrisis komt. Die zal de huidige landencrisis niet slechts verergeren, maar de ‘final blow’ kunnen zijn. Ben ik daar bang voor? Ja. Is dat een irreële angst? Zegt u het maar.

René Tissen
Business Universiteit Nyenrode
Bron RTLZ