Zwitserse banken verklaren de oorlog

De Verenigde Staten jagen, net als Nederland, op miljarden die buiten het zicht van de fiscus zijn weggezet. Zwitserse banken hebben hun Amerikaanse klanten al laten weten dat zij hun geld moeten verplaatsen. Zwitserland profileert zich graag als het vredelievendste land ter wereld: een baken van stabiliteit, politieke rust en neutraliteit. Maar nu hebben de Zwitsers de oorlog verklaard: aan de Verenigde Staten, West-Europa en ieder ander land dat een van hun dierbaarste bezittingen probeert af te pakken: het bankgeheim.

‘We begrijpen dat we in een economische oorlog verwikkeld zijn geraakt. Gelukkig hebben we onze eigen wapens’, zei Yves Mirabaud, partner van de Mirabaud Private Bank in Genève, afgelopen week op een bijeenkomst in Frankfurt.

De Zwitserse regering staat onder toenemende internationale druk om het bankgeheim geheel of ten minste gedeeltelijk op te geven. En vorige week zijn er in Berlijn tijdens een overleg van OESO, de economische denktank van rijke westerse landen, ook concessies gedaan aan landen die – zoals de VS en Nederland – een klopjacht voeren op zwarte spaarders. President Obama en de Nederlandse staatssecretaris Jan-Kees de Jager jagen respectievelijk op bedragen van 35- en 7 miljard euro die door spaarders onzichtbaar voor de fiscus zijn weggezet.

Onrechtvaardig
De Zwitserse banken, die een economische pijler zijn van het land, voelen zich onrechtvaardig bejegend. ‘Er is niets makkelijker dan belasting te ontwijken in Amerika of Groot-Brittannië. Kijk maar naar de trusts die in de Amerikaanse staat Delaware zijn gevestigd. Of de offhore-banken op de Britse Kanaaleilanden’, aldus Mirabaud.

Discretie is een groot goed in het Zwitserse bankwezen. En bankiers treden zelden naar buiten, zodat de uitlatingen van Mirabaud moeten worden gezien als die van een kat in het nauw. Volgens hem wordt Zwitserland aangepakt omdat het klein is en niet zo machtig als Amerika of Groot-Brittannië.

De VS hebben in Zwitserse ogen de oorlog uitgelokt. De Amerikaanse belastingdienst heeft begin dit jaar alle Amerikanen met een rekening op een buitenlandse bank de wacht aangezegd. Voor 23 september moeten ze hun buitenlandse tegoeden bekendmaken. Anders dreigt 10 jaar cel en 350 duizend euro boete. Sinds fraudeur Bernard Madoff deze week de maximale gevangenisstraf kreeg, weten de Amerikanen dat het rechters menens is. Ook heeft de Amerikaanse fiscus een uitgebreide rapportage geëist van buitenlandse banken die een bronbelasting inhouden op tegoeden van Amerikaanse burgers.

Veel Zwitserse banken willen zich niet in een juridisch wespennest steken. Nadat de Amerikaanse belastingdienst de gegevens van 52 duizend spaarders in Zwitserland opeiste, besloot UBS – een van de allergrootste Zwitserse banken – in maart alle Amerikaanse cliënten een bericht te sturen dat hun rekeningen worden opgezegd. Ze kregen 45 dagen de tijd om hun tegoeden over te maken naar een andere bank. Als ze bij UBS wilden blijven, moesten ze maar een rekening openen bij een filiaal in Amerika dat rechtstreeks onder toezicht staat van de Amerikaanse toezichthouders. Andere Zwitserse banken, waaronder Mirabaud, hebben het voorbeeld van UBS gevolgd. Veel van de 30 duizend Amerikanen die in Zwitserland wonen, kunnen hierdoor in dat land geen bankrekening meer aanhouden. De gepensioneerde Amerikaanse Sandra Dysli, die al veertig jaar in Genève woont, zei dat drie banken de afgelopen maanden weigerden een rekening voor haar te openen omdat ze een Amerikaans staatsburger was: Bank Zweiplus, AIG Private Bank en het kantoor van Raiffeisen International Bank in Genève. ‘Ik heb nu al mijn geld thuis liggen in contanten’, deed ze haar beklag tegen het persbureau Bloomberg. Charles C. Adams, een partner van een advocatenkantoor dat in Genève is gevestigd, zegt dat Amerikaanse expats in het buitenland zich voelen of ze een of andere enge ziekte zijn. ‘De Zwitsers willen geen Amerikaanse klanten meer, omdat ze te veel rompslomp veroorzaken.’

Toevluchtsoord
Vorige week werd Zwitserland verder onder druk gezet tijdens een OESO-bijeenkomst in Berlijn over uitwisseling van fiscale gegevens. Vrijdag liet staatssecretaris De Jager weten dat de Zwitserse regering informatie over buitenlandse rekeninghouders ter beschikking zou stellen aan de Nederlandse Belastingdienst.

Maar er is geen sprake van automatische gegevensuitwisseling over Nederlandse spaarrekeningen. De Nederlandse fiscus krijgt alleen gegevens van specifieke op naam gestelde rekeningen. Veel spaarders hebben in Zwitserland echter nummer- of coderekeningen. En de afspraken met de Zwitserse regering gelden niet meteen ook voor Zwitserse banken. Betwijfeld wordt of het Zwitserse parlement het verdrag zal ratificeren, omdat het niet met het zwaard op tafel willen onderhandelen.

President van de Zwitserse Bankvereniging is nu nog Pierre Mirabaud, de oom van Yves Mirabaud. Volgens hem zijn de Zwiterse banken geen toevluchtsoord van zwart geld, maar komen spaarders naar dit land toe vanwege de politieke stabiliteit en de harde munteenheid. Hoewel de grote internationale Zwitserse banken als UBS door de kredietcrisis grote bedragen zagen wegvloeien, doen kleine Zwitserse private banken het juist uitstekend. Niet dankzij zwart geld, maar doordat veel grote banken zich hebben vertild in de crisis.

Bron: Volkskrant